انجام کلیه آزمایشات خون ، ادرار و مدفوع در منزل
. هر چند وقت یک بار باید آزمایش خون بدهیم؟
انجام
آزمایشات دورهای تقریبا هر شش ماه یکبار برای هر شخصی باتوجه به شرایط
جسمانی و سلامتیاش ضروری است اما در کسانی که سابقه بیماری خاصی دارند
بسته به نوع بیماریشان باید با نظر پزشک معالج در دورههای کوتاهتری
آزمایشات لازم را انجام دهند.
2. چه زمانی از روز بهتر است آزمایش بدهیم؟
پاسخ
به این سوال بستگی به نوع آزمایش درخواستی دارد، برای مثال قند خون ناشتا
باید صبح و به صورت ناشتا انجام شود. بعضی از تستها مانند کورتیزول نیز
بسته به درخواست پزشک ممکن است 8 صبح یا 4 بعدازظهر انجام شود.
3. شمارش کامل خون چیست؟
بررسی
سلولهای خونی از نظر تعداد، سایز و شکل ظاهری آنها و اندازهگیری مقدار
هموگلوبین و هماتوکریت را شمارش کامل خون یا CBC مینامند.
4. چگونه میتوان با آزمایش متوجه کمخونی شد؟
با
انجام یک آزمایش ساده CBC و مطالعه پارامترهای آن ازجمله تعداد
گلبولهای قرمز و میزان هموگلوبین و هماتوکریت خون میتوان متوجه کمخونی
شد.
5. چگونه میتوان با آزمایش متوجه بالا بودن چربی خون شد؟
اگر
میزان تریگلیسیرید بالای 400 میلیگرم در دسیلیتر و میزان کلسترول بالای
240 میلیگرم در دسیلیتر باشد، بالا بودن میزان چربی خون محرز میشود.
6. هر چند وقت یک بار باید آزمایش چربی خون بدهیم؟
افزایش
چربی خون مهمترین عامل برای گرفتگی رگهای قلب و سایر عروق به حساب
میآید. همه افراد بالای 20 سال باید حداقل یک بار از لحاظ چربیهای خون
شامل کلسترول تام، کلسترول خوب، کلسترول بد و تریگلیسیریدها بررسی شوند،
سپس اگر نتایج طبیعی بود این آزمایش باید حداقل هر 5 سال یک بار تا 40
سالگی و پس از آن هر دو سال یک بار تا 50 سالگی تکرار شود. از 50 سالگی به
بعد نیز سالی یک بار باید انجام شود.
7. چگونه میتوان با آزمایش متوجه اختلالات تیروئید شد؟
عمدهترین
آزمایشی که برای غده تیروئید انجام میشود اندازهگیری T3 (میزان طبیعی در
بالغین: 0.52 تا 1.85 نانوگرم در میلی لیتر)، T4 (میزان طبیعی در بالغین: 4
تا 13 میکرو گرم در دسیلیتر) و TSH (میزان طبیعی در بالغین: 0.32 تا 5.2
میکرویونیت در میلیلیتر) است. اگر تعادل این اعداد مختل شود، شخص دچار
پرکاری یا کمکاری تیروئید خواهد شد.
8. چگونه میتوان با آزمایش متوجه دیابت شد؟
قند
ناشتا طبیعی بین 70 تا 99 میلیگرم در دسیلیتر است. چنانچه این مقدار از
عدد 126 فراتر رود شخص دچار دیابت شده است. قند خون بین 100 تا 126 نیز
نشاندهنده مرحله پیشدیابت است. آزمایش HbA1C هم میزان قند خون را در یک
دوره زمانی در بدن چک میکند که اگر میزان آن از 9 درصد بالاتر باشد بیانگر
قند خون بالا در آن دوره زمانی است.
9. هر چند وقت یک بار آزمایش قند خون دهیم؟
همه
افراد بالای 40 سال باید حداقل یک بار آزمایش قند خون را انجام دهند، اگر
نتیجه طبیعی بود باید آن را هر دو سال یک بار تا 50 سالگی تکرار کنند. بعد
از 50 سالگی نیز این آزمایش سالی یک بار باید انجام شود. البته اگر سابقه
دیابت نوع دو در بستگان درجه اول وجود داشته باشد، شاخص توده بدنی (BMI) 25
یا بیشتر باشد، فرد زندگی بدون تحرک داشته باشد یا باردار باشد، فشار خون
بالای 14 روی 9 داشته باشد، میزان کلسترول خوب خونش مساوی یا کمتر از 35 و
تریگلیسیریدش مساوی یا بیشتر از 250 میلیگرم در دسیلیتر باشد یا سابقه
کیستهای متعدد تخمدان و بیماریهای عروقی داشته باشد، باید حتما به طور
مرتب از لحاظ قند خون بررسی شود.
10. تستهای مربوط به کبد کدامند؟
معمولترین
و سادهترین آزمایشات کبدی عبارتند از SGPT (میزان طبیعی: در خانمها
کمتر از 31 واحد در لیتر و در آقایان کمتر از 41 واحد در لیتر) و SGOT
(میزان طبیعی: در خانمها کمتر از 31 واحد در لیتر و در آقایان کمتر از 37
واحد در لیتر). هرنوع آسیب به کبد اعم از عفونتهای ویروسی مانند
هپاتیتها یا مصرف بعضی از داروهایی که بر کبد اثر سوء میگذارند و سایر
عوامل التهابزای کبدی همگی میتوانند منجر به افزایش میزان این پارامترها
در خون شوند.
11. تستهای مربوط به کلیه کدامند؟
اوره
(BUN) و کراتینین (Cr) دو آزمایش روتین اندازهگیری عملکرد کلیه هستند که
اگر میزان هریک از آنها یا هر دوی آنها از مقدار طبیعی بالاتر رود نشانه
کمکاری یا حتی اختلالات شدید کلیوی است. مقدار طبیعی اوره بین 7.9 تا 20
mg/dl و مقدار طبیعی کراتینین بین 0.6 تا 1.2 mg/dl در خانمها و 0.8 تا
1.3 mg/dl در آقایان است. افرادی که بنا به دلایلی مبتلا به کمکاری کلیه،
دردهای کلیوی، عفونتهای کلیوی و ... هستند، همچنین بیماران دیالیزی باید
از لحاظ این پارامترها بررسی شوند.
12. اسید اوریک چیست و چه کسانی باید از این لحاظ بررسی شوند؟
وقتی
پزشک به وجود سنگ کلیه شک داشته باشد یا فردی علائم بیماری نقرس را از خود
بروز دهد این آزمایش درخواست میشود. به هر حال این آزمایش بخشی از برنامه
چکاپ سلامت است. مقدار طبیعی آن در آقایان 3.6 تا 8.2 میلیگرم در
دسیلیتر و در خانم ها 2.6 تا 6.1 میلیگرم در دسیلیتر است.